Wisława Szymborska

1923 – 2 lipca, Wisława Szymborska przychodzi na świat w Kórniku koło Poznania.

1929 – Mała Wisława z rodzicami i siostrą Nawoją przeprowadzają się do Krakowa, gdzie zamieszkają przy ulicy Radziwiłłowskiej. 

1930 – Ichna – bo tak ją nazywają koleżanki – rozpoczyna naukę w Szkole Powszechnej im. Józefy Joteyko przy ul. Podwale 6 w Krakowie.

1935 – kontynuuje naukę w Gimnazjum Sióstr Urszulanek przy Starowiślnej 3/5.

1936 – 9 września, umiera Wincenty Szymborski, ojciec Wisławy.

1945-47 – studiuje polonistykę i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Rezygnację ze studiów tak potem wytłumaczy: „W 1947 roku socjologia zrobiła się śmiertelnie nudna, wszystko przecież miał wyjaśnić marksizm”. 

1945 – 14 marca, na łamach „Dziennika Polskiego” ukazuje się wiersz Szukam słowa. Redaktor Adam Włodek, późniejszy mąż poetki, wspomina potem, że przyniesione przez poetkę wiersze były „po prostu słabe. Tak słabe, że nie widzieliśmy możliwości wykorzystania żadnego z nich”. W końcu z inicjatywy jednego z redaktorów dziennika ukazuje się skrócony wiersz-debiut przyszłej noblistki Wisławy Szymborskiej.

1947-48 – poetka jest sekretarzem redakcji dwutygodnika oświatowego „Świetlica Krakowska”.

1948 – kwiecień, ślub z Adamem Włodkiem.

– przeprowadzka z rodzinnego domu przy Radziwiłłowskiej do Domu Literatów przy ulicy Krupniczej 22.

– ukazuje się książka Adama Włodka Mruczek w butach z ilustracjami Wisławy Szymborskiej.

1952 – pierwszy tom wierszy Dlatego żyjemy, na podstawie którego autorka zostaje przyjęta do Związku Literatów Polskich.

– w tym samym roku wstępuje do PZPR.

1953 – Szymborska zajmuje miejsce Adama Włodka na stanowisku kierownika działu poezji w redakcji „Życia Literackiego”, z którą będzie związana aż do 1981 roku. W tym czasie na łamach ŻL zadebiutują między innymi: Miron Białoszewski, Zbigniew Herbert, Adam Zagajewski. „Miałam serce do debiutantów” – przyznaje poetka.

1954 – ukazuje się tom Pytania zadawane sobie.

– rozstanie z Adamem Włodkiem; z byłym mężem pozostanie w wielkiej przyjaźni. 

– podróż do Bułgarii w ramach wymiany kulturalnej, według niektórych (zwłaszcza bułgarskich) źródeł bardzo inspirująca dla poetki. Podobno pod wpływem tej wizyty napisała m.in. wiersze PietàMuzeum.

– otrzymuje Nagrodę Miasta Krakowa.

1957 – ukazuje się tom Wołanie do Yeti.

– wyjazd na stypendium do Paryża, m.in. z pisarzami Sławomirem Mrożkiem i Tadeuszem Nowakiem.

– 5 lipca – wizyta w Instytucie Literackim w Maisons-Laffitte u Jerzego Giedroyca.

1960 – Umiera Anna Maria Szymborska, matka Wisławy.

– podróż z delegacją pisarzy polskich do ZSRR. 

– w „Życiu Literackim” pojawia się rubryka pt. „Poczta literacka”, anonimowo prowadzona przez Wisławę Szymborską i Włodzimierza Maciąga. Przykłady odpowiedzi: Niech Pani spróbuje kochać się prozą. ; Dziękujemy za wiersze wraz z fotografią. Ma Pan b. ładnie zawiązany krawat. ; „Choćby pioruny waliły nie wrócę do Ciebie mój miły”. Słusznie, fluktuacje przyrody nie powinny mieć wpływu na nasze postępowanie.

1961 – styczeń, Polska Kronika Filmowa odwiedza redakcję „Życia Literackiego” z okazji dziesiątej rocznicy założenia pisma; za pełnym papierów biurkiem kierownika działu poezji siedzi Wisława Szymborska. 

1962 – ukazuje się tom Sól.

1963 – poetka otrzymuje Nagrodę Ministerstwa Kultury II stopnia.

– przeprowadzka z Krupniczej do mieszkania w bloku na rogu ul. 18 stycznia (dziś Królewska) i Nowowiejskiej, zwanego „szufladą”, ze względu na mikroskopijne wymiary. 

1964 – 14 stycznia w kancelarii premiera Antoni Słonimski składa tzw. „List 34” – protest trzydziestu czterech intelektualistów w sprawie zaostrzającej się cenzury i ograniczaniu wolności słowa. Rząd organizuje propagandową akcję zbierania podpisów przeciwko „Listowi 34”, podpisuje się blisko 800 naukowców, pisarzy, artystów, wśród nich Szymborska. Wtedy po raz ostatni stanie po tej samej stronie co władza.

1966 – w geście solidarności z Leszkiem Kołakowskim wyrzuconym z partii i usuniętym z Uniwersytetu Wisława Szymborska, wśród innych pisarzy, zwraca legitymację partyjną. W związku z tym traci stanowisko kierownika działu poezji w „Życiu Literackim”. i przestaje przychodzić do redakcji, dostaje jednak propozycję pisania felietonów. Tak powstają „Lektury nadobowiązkowe”. „Skończyło się szczęśliwie – mówi. – Nie siedziałam dłużej za biurkiem, nie musiałam czytać kilogramów przeważnie niedobrych tekstów. Pisałam z wolnej stopy.” 

1967 – ukazuje się tom Sto pociech.

– związuje się z pisarzem Kornelem Filipowiczem. „Po raz pierwszy zobaczyłam Kornela w 1946 roku albo 1947 roku – wspomina poetka. – Nie pamiętam, gdzie to było, ale pamiętam wrażenie jakie na mnie zrobił. (…) Pomyślałam, >Boże, jaki piękny mężczyzna<. Ale to nie miało wtedy żadnych konsekwencji.” 

1969 – Na zaproszenie poety Ryszarda Krynickiego, zatrudnionego wówczas w Bibliotece Kórnickiej, Szymborska przyjeżdża do rodzinnego miasta. Odbywają się tam dwa spotkania autorskie: na Zamku i w Liceum Ogólnokształcącym. 

1972 – ukazuje się tom Wszelki wypadek.

1973 – ukazuje się pierwsze wydanie wyboru felietonów o książkach Lektury nadobowiązkowe; książka będzie miała wiele wydań, poszerzanych o nowe teksty.

1976 – ukazuje się Tarsjusz – ekskluzywny wybór wierszy, wydany w 860 numerowanych egzemplarzach, ilustrowany przez Barbarę Gawdzik-Brzozowską.

1965- Szymborska podpisuje memoriał do Sejmu PRL, tzw. „List 59”, sprzeciwiający się między innymi wpisaniu do konstytucji kierowniczej roli PZPR i nierozerwalności sojuszu polsko-radzieckiego. 

1976 – ukazuje się tom Wielka liczba.

1978 – poetka podpisuje deklarację założycielską opozycyjnego Towarzystwa Kursów Naukowych. Oprócz Szymborskiej członkami TKN zostali między innymi Kornel Filipowicz, Tadeusz Mazowiecki, Jacek Woźniakowski, Adam Zagajewski. 

1980 – kolejna wizyta w Kórniku; tym razem organizatorzy przygotowują kserokopie tomów poetki, żeby nie musiała składać autografów na wyrwanych z zeszytu kartkach. 

1981 – Rozpoczyna współpracę z periodykiem „Pismo”. W skład redakcji wchodzą m.in. Ewa Lipska, Marta Wyka, Jerzy Kwiatkowski, Tadeusz Nyczek. Redaktorem naczelnym był Jan Pieszczachowicz, a jego zastępcą Kornel Filipowicz. „Drodzy czytelnicy, oto pierwszy numer pisma pt. >Pismo<. Trzeba od razu powiedzieć, że tytuł jest kiepski […]. Ale pierwszy numer ma jedną szczęśliwą właściwość: jako pierwszy nie może być gorszy od numerów poprzednich” – napisze poetka.

– 13 grudnia, w dniu wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, w „Życiu Literackim” ukazuje się list jedenastu pracowników i współpracowników pisma odcinających się do ogłoszonego wcześniej oświadczenia redaktora naczelnego Władysława Machejka potępiającego KOR i Jacka Kuronia. Od tej pory nazwisko Wisławy Szymborskiej przestanie pojawiać się w stopce redakcyjnej „ŻL”.

1982 – przeprowadzka z ul. 18 stycznia na ul. Chocimską, do nieco większego mieszkania z ławą, która „nie zachęcała do zasiedzenia się” – jak wspomina poetka Ewa Lipska, przyjaciółka Szymborskiej. 

– tego roku jedyny tekst Szymborskiej ukazał się w „Twórczości” i był tłumaczeniem francuskiego poety barokowego Théodore’a Agrippy d’Aubigné. 

1983 – 14 grudnia w Klubie Inteligencji Katolickiej odbyło się pierwsze spotkanie „żywego” (mówionego przez autorów) pisma „NaGłos”. Rozpoczęło się odczytanym przez autorkę wierszem Głos w sprawie pornografii. W sumie mówionych „NaGłosów” było 25. W latach 1990-97 pismo ukazywało się w wersji drukowanej; nr 24(49) poświęcony był w całości twórczości Wisławy Szymborskiej. 

1985 – pod pseudonimem Stańczykówna Szymborska publikuje w paryskiej „Kulturze” wiersz Dialektyka i sztuka, nigdy później nie włączony do żadnego tomu ani zbioru. 

– ukazuje się Antologia poezji żydowskiej, a w niej wiersze Icyka Mangera w tłumaczeniu Szymborskiej. 

1986 – ukazuje się tom Ludzie na moście; autorka odmawia przyjęcia nagrody ministerialnej Funduszu Literackiego za tę książkę.

– dostaje (i przyjmuje) Nagrodę Kulturalną podziemnej „Solidarności”.

1988 – Wisława Szymborska jest współzałożycielką Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, skupiającego twórców opozycyjnych.

– Zostaje przyjęta do PEN Clubu. 

1990 – 28 lutego umiera Kornel Filipowicz. Po jego śmierci Szymborska pisze m.in. wiersz Kot w pustym mieszkaniu, którego nigdy nie czyta na wieczorach autorskich.

1991 – otrzymuje niemiecką Nagrodę im. Goethego miasta Frankfurt.

1993 – ukazuje się tom Koniec i początek, utrzymany w tonie elegijnym.

1994 – 27 października w Poznaniu odbył się wieczór „NaGłosu” poświęcony Stanisławowi Barańczakowi z udziałem przyszłej noblistki. 

1995 – Wisława Szymborska zostaje członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.

– oraz odbiera doktorat honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

– a także otrzymuje niemiecką Nagrodę im. Herdera, w przemówieniu po raz pierwszy publicznie tłumaczy swoje decyzje polityczne i artystyczne sprzed 1956 roku.

1996

– otrzymuje nagrodę Polskiego PENClubu i (cztery dni później) literacką nagrodę Nobla. W uzasadnieniu Akademia Szwedzka napisze, iż jej poezja „z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.

1996 – ukazuje się autorski wybór wierszy Widok z ziarnkiem piasku i natychmiast zostaje bestsellerem 

2000 – ukazuje się Poczta literacka czyli jak zostać (lub nie zostać) pisarzem – wybór porad dla młodych pisarzy, publikowanych swego czasu w „Życiu Literackim”.

2001 – zostaje członkiem zagranicznym American Academy of Arts and Letters. 

2002 – ukazuje się Chwila, pierwszy tom wierszy po – nazywanej „pocałunkiem śmierci” – Nagrodzie Nobla.

2003 – ukazują się Rymowanki dla dużych dzieci – zbiór żartobliwych wierszyków poetki, ilustrowanych jej kolażami.

– Szymborska otrzymuje Dziecięcą Nagrodę Serca za pomoc w budowie Centrum Przyjaźni Dziecięcej w Świdnicy dla chorych dzieci. 

2005 – ukazuje się tom Dwukropek. Książka, jak pisał krytyk, „O chwilowości, przemijalności i o tym, że największe znaczenie ma niejednoznaczność, bo jednoznaczność oznacza śmierć poezji. Jej życie i żywioł to wielość sensów, wiele sposobów mówienia o sobie i o świecie, nieustające stawianie znaków zapytania. Dwukropek pojawia się dopiero na końcu. To miejsce na odpowiedź świata”.

2009 – ukazuje się tom Tutaj, uznany przez krytyków za jeden z najlepszych w jej twórczości.

Adres

Wydawnictwo a5
ul. Stawarza 16/3
30-540 Kraków

Kontakt

tel./fax (+48-12) 656-01-43